Inleiding
Letselschade kan niet alleen verwoestende fysieke en emotionele gevolgen hebben voor het slachtoffer, maar in sommige gevallen kan het tragisch leiden tot overlijden. In dit artikel richten we ons op de rechten van nabestaanden in het geval van overlijden door letselschade. We onderzoeken wie aanspraak kan maken op een schadevergoeding, welke schadeposten vergoed kunnen worden en welke uitzonderingen van toepassing zijn. Onze letselschade specialisten helpen u hier graag bij. Dus heeft u vragen over letselschade bij overlijden, dan horen wij dat graag van u!
Wie Heeft Recht op Schadevergoeding bij Overlijden?
De wet bepaalt duidelijk wie in aanmerking komt voor een schadevergoeding bij het overlijden van een slachtoffer van letselschade. Recht op vergoeding hebben onder andere:
- De wettige echtgenoot en minderjarige kinderen.
- Andere bloed- of aanverwanten die door de overledene geheel of gedeeltelijk werden voorzien in hun levensonderhoud.
- Personen die samenwoonden met het slachtoffer onder bepaalde voorwaarden.
Het maakt in dit kader niet uit wat de reden is van het overlijden. Dit kan komen door een verkeersongeval, een bedrijfsongeval, door een medische misser, door vuurwerk, dan wel anderszins.
Schadeposten bij Overlijdensschade
Bij overlijdensschade kunnen nabestaanden verschillende schadeposten claimen, waaronder:
- Begrafenis- of Crematiekosten: Redelijke kosten voor het afscheid nemen van hun dierbare.
- Weggevallen Levensonderhoud: Het verlies van inkomen, pensioen, en de huishoudelijke taken en onderhoudswerkzaamheden die de overledene uitvoerde.
- Affectieschade: Smartengeld voor de emotionele impact op nabestaanden, een recht dat sinds 1 januari 2019 in Nederland bestaat.
- Shockschade: In uitzonderlijke gevallen, vergoeding voor ernstig geestelijk letsel als gevolg van het ongeval en het overlijden van een dierbare.
Letselschade van Huisman/vrouw
Ook als de overledene een huisman of -vrouw was, hebben nabestaanden recht op vergoeding voor:
- De waarde van huishoudelijke arbeid.
- Verzorging van kinderen.
- Klussen in het huis die de overledene uitvoerde.
Niet-Vergoede Letselschade
Niet alle kosten worden vergoed bij letselschade na overlijden. Uitkeringen zoals ongevallen- en levensverzekeringen verminderen de overlijdensschade. Daarnaast moeten slachtoffers eerst een beroep doen op bestaande verzekeringen voordat ze een schadeclaim indienen.
Schade van ‘Derden’ na Overlijden
Schade van derden, zoals het wegvallen van specifieke hulp die de overledene bood, wordt niet gezien als schade van het slachtoffer en wordt niet vergoed.
Letselschade bij Overlijden van een Kind
Bij overlijden van een minderjarig kind kunnen vergoedingen bestaan uit begrafenis- of crematiekosten, affectieschade en in sommige gevallen zelfs shockschade.
Het recht op smartengeld is een uiterst persoonlijk recht, waarbij het essentieel is dat de benadeelde zelf beslist of hij of zij aanspraak wil maken op smartengeld. Dit principe wordt versterkt door artikel 6:95 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek, dat stelt dat bij overlijden het recht op smartengeld niet automatisch overgaat op de erfgenamen. Het ‘mededelingsvereiste’ speelt hierbij een cruciale rol.
Het Mededelingsvereiste in de Praktijk
Of erven recht hebben op de letselschadevergoeding, hangt af van een aantal voorwaarden. Zo is het uitgangspunt dat het slachtoffer vóór het overlijden duidelijk moet hebben gemaakt dat hij/zij recht heeft op een schadevergoeding. Recente uitspraken van de strafrechter van de rechtbank Limburg, gedateerd 24 maart 2022 (ECLI:NL:RBLIM:2022:2311 en ECLI:NL:RBLIM:2022:2288), illustreren dat het mededelingsvereiste tot complexe situaties kan leiden. In beide zaken werden daders veroordeeld voor ernstige mishandeling, resulterend in het overlijden van het slachtoffer. De erfgenamen dienden een smartengeldvordering van €20.000,- in, maar deze werd niet-ontvankelijk verklaard wegens het ontbreken van de mededeling door het slachtoffer aan de dader(s).
Wrang Resultaat van het Mededelingsvereiste
In situaties waarin het slachtoffer door letselschade niet in staat is geweest de mededeling te doen, zoals bij coma, blijkt het mededelingsvereiste tot onbevredigende uitkomsten te leiden. Het lijkt onrechtvaardig dat het recht op smartengeld hierdoor vervalt, vooral wanneer het slachtoffer, indien bij bewustzijn, hoogstwaarschijnlijk aanspraak zou hebben gemaakt op smartengeld.
Aanspraak op Schadevergoeding door het Slachtoffer
In dergelijke gevallen lijkt het rechtvaardigheidsgevoel te conflicteren met het strikt handhaven van het mededelingsvereiste. Het is begrijpelijk dat het slachtoffer, als hij bij bewustzijn zou zijn geweest, aanspraak had willen maken op smartengeld ter vergoeding van het leed door de mishandeling, zelfs als de uiteindelijke compensatie naar de erfgenamen zou gaan.
Geen Smartengeld, Wel Vergoeding Affectieschade
Hoewel het toekennen van smartengeld volgens artikel 6:95 Burgerlijk Wetboek bedoeld is ter compensatie van het leed van de benadeelde zelf, biedt de wet wel de mogelijkheid tot vergoeding van affectieschade voor nabestaanden. De rechtbank Limburg wees in deze gevallen de vordering voor affectieschade van de dochter van het overleden slachtoffer, ter waarde van €17.500,-, wel toe.
Conclusie
Het begrijpen van de rechten en vergoedingen bij overlijdensschade is van cruciaal belang voor nabestaanden. Hoewel financiële compensatie een belangrijk aspect is, biedt het ook erkenning voor het verdriet en de impact die letselschade kan hebben op het leven van de betrokkenen. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen om een duidelijk beeld te krijgen van de specifieke omstandigheden en rechten in elk geval. Een advocaat letselschade of een letselschade jurist kan u hier goed bij helpen. Ons team staat iedere dag voor u klaar om u eerstelijns advies te geven. Wilt u contact met ons opnemen? Dat kan op de volgende manieren: